Een fysiotherapeut is een deskundige op het gebied van het houding- en bewegingsapparaat. Hij of zij adviseert, begeleidt en behandelt patiënten met allerlei verschillende lichamelijke klachten zoals bijvoorbeeld lage rugpijn.

Al onze fysiotherapeuten hebben minimaal een vierjarige Hbo-opleiding afgerond aangevuld met vervolgopleidingen en cursussen.

Welke ziektes en aandoeningen behandelt hij/zij?

Een fysiotherapeut houdt zich bezig met klachten van het bewegingsapparaat. Dat kan gaan om sportblessures, klachten door overbelasting, klachten vanwege een ongeval, ziekte of verkeerde beweging of simpelweg omdat het lichaam ouder wordt.
Een fysiotherapeut houdt zich verder bezig met de behandeling van pijn, zwellingen of ademhalingsproblemen, de begeleiding bij herstel van een botbreuk of na een operatie. Ook kan een fysiotherapeut iemand opnieuw leren lopen met bijvoorbeeld een prothese.

Bij de eerste afspraak vormt de fysiotherapeut een zo volledig mogelijk beeld van de klachten door vragen te stellen en een lichamelijk onderzoek te doen. Op basis daarvan stelt de fysiotherapeut een persoonlijk behandelprogramma op.

Wat is Manuele Therapie?

Het doel van manuele therapie is enerzijds het beter laten functioneren van de gewrichten en anderzijds je houding en bewegingen te verbeteren. Hiervoor gebruikt de manueel therapeut een aantal specifieke technieken die in de gewrichten kunnen worden toegepast. De effecten van manuele therapie zijn vaak direct merkbaar: je voelt een verbetering van de bewegingsvrijheid en een afname van pijn. 

Het behandelprogramma van de manueel therapeut bestaat verder uit het geven van goede instructies, adviezen, begeleiding en inzicht in gezond bewegen. 

Een manueel therapeut is een fysiotherapeut die na zijn opleiding voor fysiotherapie een opleiding voor manuele therapie heeft gevolgd. Daarmee heeft hij extra kennis opgedaan van de bewegingsmogelijkheden van het lichaam en in het bijzonder van de wervelkolom. Door zijn gespecialiseerde opleiding is de manueel therapeut uitstekend in staat om de oorzaak van je klachten te beoordelen. Zo kan hij voor elk lichaam een oplossing op maat voorstellen.

Wanneer naar een manueel therapeut

Als je een gewricht slecht kunt bewegen, of daar pijn bij hebt, kan manuele therapie uitkomst bieden. De effecten van manuele therapie zijn vaak direct na de behandeling merkbaar; gewrichten functioneren beter en bewegen gaat gemakkelijker. 

Voorbeelden van klachten die een manueel therapeut kan behandelen:

• hoofd- en nekpijn in combinatie met het slecht kunnen bewegen van de wervelkolom
• nek- en schouderklachten met uitstraling naar de armen; lage rugklachten, al dan niet met uitstraling naar de benen
• hoge rugklachten, al dan niet in combinatie met rib- en borstpijn; duizeligheid bij het bewegen van de nek
• kaakklachten, al dan niet in combinatie met nekklachten; heupklachten

Al tijdens het onderzoek bij de eerste afspraak zal blijken of en hoe jouw specifieke klacht verholpen kan worden. Direct na de eerste afspraak heb je dus duidelijkheid over de verdere behandeling.

Werkwijze manueel therapeut

Intake: snel duidelijkheid Na een eerste screening bestaat je eerste afspraak uit twee onderdelen: een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek. In het gesprek stelt de manueel therapeut vragen over je klachten; bijvoorbeeld hoe ze ontstaan en wanneer ze toenemen of verminderen.  Daarna volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij de manueel therapeut je houding en bewegingen beoordeelt en je gewrichten onderzoekt. Zo wordt vastgesteld waar de oorzaken van je klachten zitten. Samen met de patiënt beslist de manueel therapeut of manuele therapie zinvol is. Is dat het geval, dan bespreekt de manueel therapeut met de patiënt een aanpak voor de verdere behandeling. Zo heb je dus meteen na de eerste afspraak duidelijkheid over het vervolg.

Behandeling: effectieve therapie De manueel therapeut kent een aantal specifieke technieken die in de gewrichten kunnen worden toegepast, om de gewrichten beter te laten functioneren en je houding en bewegingen te verbeteren. De effecten zijn vaak direct merkbaar: je voelt een verbetering van de bewegingsvrijheid en een afname van pijn. Het behandelprogramma van de manueel therapeut bestaat verder uit het geven van goede instructies, adviezen, begeleiding en inzicht in gezond bewegen.

Behandeling: specifiek effectieve therapie Manueeltherapeutische hulpverlening vindt plaats in een hiervoor ingerichte praktijkruimte en niet bij patiënten aan huis. Verantwoorde manueeltherapeutische hulpverlening veronderstelt immers een specifieke behandelruimte, specifieke outillage en meetinstrumenten.  Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen, en op uitdrukkelijk verzoek van een huisarts of medisch specialist, kan hiervan worden afgeweken, maar dan slechts voor het uitvoeren van een diagnostisch consult.

Op deze site vindt U informatie over diverse onderwerpen die de dagelijkse praktijk betreffen.

In de rubriek Praktijknieuws vindt u actuele informatie die de praktijk betreft.

Het contactformulier kunt u gebruiken voor het maken van een eerste afspraak.

Natuurlijk kunt u hiervoor ook telefonisch contact met ons opnemen:

070-3853366 en 070-3857153.

Onder specialisaties, fysiotherapie vindt u een filmpje ( zie youtube KNGF corporate film)waar u in kort bestek een indruk krijgt, over de mogelijkheden van fysiotherapie.

Onder specialisaties, manuele therapie vindt u een soortgelijk filmpje( zie youtube commercial manuele therapie), speciaal gemaakt om een indruk over manuele therapie te krijgen.

Fysiotherapie praktijk Letzer en Doesema is gecontracteerd met bijna alle zorgverzekeraars, w.o. Agis, Achmea, Menzis, Uvit ( VGZ-UNIVE), CZ-groep.

Hierin zijn tariefsafspraken opgenomen. Dit betekent dat de kosten voor fysiotherapie worden vergoed en rechtstreeks bij uw zorgverzekeraar worden ingediend.

Voor wie? Podologie ( pedis = voet ) biedt uitkomst voor een zeer grote groep mensen die in het dagelijks leven veel hinder ondervinden van :

1) Voetklachten als gevolg van een primaire voetafwijking nl. de plat- of holvoet met karakteristieke problemen zoals voorvoetpijn , hielspoor, standsafwijkingen van de tenen,vermoeidheid etc.

2) Klachten aan het bewegingsapparaat van benen en/of rug ( spieren en gewrichten ) die veroorzaakt worden door een primaire voetafwijking of beenlengte verschil.

Pijnklachten in het onderbeen, de knie, en lage rug zijn hier een goed voorbeeld van.

Voor deze klachten bestaan de volgende therapeutische mogelijkheden:

1 ) het aanmeten van podologische steunzolen die op maat gemaakt worden .

2) aanbrengen van orthesen ( teencorrecties )

3) podologische fysiotherapie : lang niet alle afwijkingen kunnen of moeten verholpen worden met zolen/orthesen.

Specifieke fysiotherapeutische kennis kan worden gebruikt om spier- en gewrichtsfuncties te verbeteren door middel van stabilisatietraining en/of mobilisaties.

4) een combinatie van de hiervoor beschreven mogelijkheden.

De toegevoegde waarde van fysiotherapeutische kennis op het gebied van het gehele ! bewegingsapparaat in combinatie met de podologie is uniek en leidt tot een totaal-

behandeling en advies op maat.

Advies

We bieden zowel sporters als niet- sporters de mogelijkheid een onafhankelijk advies in te winnen met betrekking tot :

• - klachten van voet, been en/ of rug
• - keuze van ( sport )schoeisel
• - dagelijkse belasting
• - preventie
• - gebruik van zolen
• - trainingsprogramma’s / therapie

Revalidatie

We zijn tevens gespecialiseerd in de revalidatie van voet/enkel- en knieletsels. Deze letsels hebben vaak een chronisch karakter en vragen om een deskundige begeleiding . Onze praktijk beschikt over moderne trainingsmogelijkheden waar U optimaal kunt revalideren.

Onderzoek

Om na te gaan wat de oorzaak van uw klachten kan zijn en om te beoordelen of deze klachten samenhangen met andere factoren , zal het onderzoek altijd beginnen met een

persoonlijk vraaggesprek ( de anamnese ). Samen zal dan getracht worden een beeld te krijgen van uw klacht , de daarmee samenhangende factoren en welke gevolgen dit heeft op uw dagelijks leven. Vervolgens begint het onderzoek waarbij , afhankelijk van de klachten, gekeken wordt naar :

- de stand en functie van de voeten in relatie tot andere
gewrichten, zoals de knie en heup

- de functie van de voeten en andere gewrichten/spieren
door middel van een uitgebreid orthopedisch onderzoek.

- analyse van het looppatroon

- beoordeling van het schoeisel

Het combineren van deze gegevens leidt tot een nauwkeurige diagnose van uw klachten.

Behandeling

Naar aanleiding van de gevonden afwijkingen zal er een voorstel gedaan worden met betrekking tot de juiste behandeling , advies, gebruik van zolen etc.

Verwijzing

Via uw huisarts of specialist maar U kunt ook ons raadplegen zonder verwijzing.

Vergoeding

Raadpleeg altijd van te voren uw verzekeringspolis v.w.b.de vergoeding voor podologische hulp. Verwijzing op basis van fysiotherapie wordt bijna altijd vergoed indien U een aanvullende verzekering heeft.

J.G. Doesema

Fysiotherapeut/ Podoloog

Maar aan een klacht zit een mens verbonden dus we mogen de persoonlijke en mentale/emotionele component van de patient niet vergeten om tot beste genezing te komen. Een 2 jarige opleiding als mindfullnes en meditatie trainer verrijkt het inzicht in de persoon achter de klacht wat momenteel aangevuld wordt met de 3 jarige opleiding als Craniosacraal therapeut voor optimale behandeling van de psychosomatische/ spannings klachten.

Voor meer info over craniosacraal therapie klik op onderstaande regel:

Op deze website vindt u informatie over wat craniosacraal therapie inhoudt en wat ik voor u kan betekenen.

Whiplash is de verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan nadat het hoofd een plotselinge heftige beweging heeft gemaakt. Dit kan een beweging naar voren, naar achteren en/of naar opzij zijn geweest. 

Een zogenaamde 'klassieke whiplash' ontstaat wanneer iemand van achteren wordt aangereden. Het hoofd van de inzittende van de aangereden auto, slaat dan eerst krachtig naar achteren. Op het moment dat de aangereden auto weer tot stilstand komt, slaat het hoofd juist krachtig naar voren. De nek heeft dan een beweging gemaakt van een 'zweepslag': de letterlijke vertaling van whiplash.

Bij een whiplash heeft het hoofd dus altijd een heftige beweging gemaakt ten opzichte van de rest van het lichaam. Om nauwkeuriger aan te geven welke beweging het hoofd heeft gemaakt, noemen sommige artsen de whiplash ook wel acceleratieletsel (hoofd voorover geslagen) of deceleratieletsel (hoofd achterover geslagen). Ook de term Cervicaal Acceleratie Letsel (CAL; versnellingsletsel in nek-ruggewervelgebied) wordt gebruikt.

Deze bewegingen gaan met veel snelheid en kracht gepaard. Daardoor kunnen er onder meer door uitrekking, compressie en verschuiving (micro)letsels ontstaan van allerlei structuren zoals wervellichamen, wervelgewrichtjes, tussenwervelschijven, banden, spieren, zenuwbanen en hersenweefsel. Als op het moment van het ongeval het hoofd gedraaid was, is de kans op letsel groter.

Symptomen

De aandoening whiplash wordt onderverdeeld in verschillende stadia’s gerelateerd aan de ernst van de klachten. Ook de verstreken tijd kan worden ingedeeld in fases.

De klinische symptomen (WAD = ‘whiplash associated disorders’) zijn in te delen in vijf graden.
0 - geen klachten, geen subjectieve en objectieve afwijkingen
1 - pijn, stijfheid en gevoeligheid in nek, maar geen objectieve afwijkingen
2 - nekklachten en andere klachten van het houdings- en bewegingsapparaat (bijvoorbeeld afgenomen mobiliteit, drukpuntgevoeligheid)
3 - nekklachten en neurologische uitvalsverschijnselen (bijvoorbeeld afgenomen of verdwenen peesreflexen, spierzwakte en sensorische stoornissen)
4 - nekklachten en fracturen of dislocaties * Bij elke graad van ernst kunnen symptomen aanwezig zijn zoals doofheid, duizeligheid, oorsuizen, hoofdpijn, geheugenverlies, slikstoornissen en pijn in het temporomandibulaire gewricht.

De verstreken tijd sinds het ongeval kan worden ingedeeld in zes fases:

tot vier dagen;
vier dagen tot drie weken;
drie tot zes weken;
zes weken tot drie maanden;
drie tot zes maanden
en langer dan zes maanden.
Verschijnselen van whiplash

De meest voorkomende whiplashklacht is een pijnlijke, vaak stijve nek. Veel whiplashpatiënten hebben daarnaast last van hoofdpijn, lage rugpijn en uitstralende pijn naar armen en gezicht. Er zijn echter nog veel meer klachten die deel uit kunnen maken van een whiplashtrauma, zoals verlies van kracht in de armen, duizeligheid, evenwichtsstoornissen, misselijkheid, oorsuizing, slecht zien of vlekken voor de ogen en slaap- en concentratieproblemen. Niet alleen de aard, maar ook de ernst van de klachten verschilt sterk. De helft van de patiënten is binnen een maand hersteld, maar soms zijn de gevolgen zo ernstig dat het tot arbeidsongeschiktheid leidt.

Diagnose

Omdat het whiplashtrauma vaak in verband wordt gebracht met een kop-staartbotsing, wordt de diagnose vaak veel minder snel of niet gesteld bij patiënten met een ander ongeluk. Wat er op dat moment precies wordt beschadigd is nog steeds niet goed aangetoond. Wel zijn er verschillende theorieën over. De meest aannemelijke hiervan is dat er (net als bij een sportblessure) gewrichtsbanden overrekt worden en/ of spiervezels worden beschadigd. De meeste afwijkingen zijn moeilijk zichtbaar te maken met de huidige medische technieken als röntgenfotografie, CT-scan, EEG en MRI waardoor sommige geneigd zijn de klachten als psychisch te zien. De diagnose wordt gesteld aan de hand van de bekende klachten van de patiënt.

Oorzaken

De belangrijkste oorzaak van het whiplashtrauma is de kop-staartbotsing, waarbij het hoofd, dat meestal toch wel 5 kilo weegt, met grote snelheid heen en weer zwiept.

Het whiplashtrauma geldt als een typische aandoening van de twintigste eeuw, omdat het stijgende aantal patiënten voornamelijk een gevolg is van het snelgroeiende gemotoriseerde verkeer. Als je de kop-staartbotsing nader bekijkt gebeurt er het volgende: Er staat een auto te wachten voor het stoplicht. En de bestuurder van de achter op komende auto let even niet op en knalt met grote snelheid achter op de wachtende auto.

Als je nu neemt dat de rijdende auto 50 km/u rijd, veroorzaakt dit bij de stilstaande auto een achterwaartse versnelling van het hoofd van 250 km/u. De spieren krijgen niet de kans om zich voor te bereiden op de klap en daardoor slingert het hoofd naar achteren en trekt aan de wervels. Daarna komt er een versnelling naar voren, waarna opnieuw de nekwervels verschuiven met de daaromheen liggende banden. Dit alles geeft het whiplashtrauma. Mogelijke andere oorzaken zijn bijvoorbeeld een val van de keukentrap, een contactsport waarbij het er nogal ruig aan toe gaat of een sport waarbij de kans op botsingen groot is, zoals bij American football.

Oorzaken die ervoor zorgen dat de klachten chronisch kunnen worden.

Aan whiplash gerelateerde factoren:

afgenomen mobiliteit van de nek (vlak na ongeval)
eerder hoofdtrauma
hogere leeftijd
de wijze van omgaan met klachten
psychosociale factoren: bijvoorbeeld passieve coping, angst, minder tevreden met werksituatie
Beloop

Bij 70% van de slachtoffers verdwijnen de klachten binnen 3-6 maanden. Bij 30% echter blijken zich chronische klachten te ontwikkelen met beperkingen in de dagelijkse activiteiten. Bij 10% bestaan er voor onbepaalde tijd ernstige pijnklachten.
Belangrijkste probleem is dat om onduidelijke redenen de klachten niet verdwijnen maar chronische worden, ondanks dat geen lichamelijke afwijkingen kan worden gevonden. In die fase van chronisch worden treden allerlei gedragsmatige factoren op waardoor het beloop nog extra ongunstig wordt beïnvloed, soms zelfs zodanig dat deze factoren de klachten ontstaan door het letsel zelf gaan overheersen.

Epidemiologie

Epidemiologische gegevens met betrekking tot het voorkomen van whiplash zijn meestal afgeleid van het aantal ingediende verzekeringsclaims. Mede daardoor lopen de jaarlijkse incidentiecijfers van whiplash per land en werelddeel zeer uiteen. Voor Nederland wordt het aantal nieuwe patiënten met een whiplash geschat op 94 tot 188 per 100.000 inwoners per jaar. Deze cijfers zijn veel hoger dan de internationale cijfers omdat ze zijn afgeleid
van ongevalstatistieken. Er zijn geen Nederlandse gegevens bekend over de prevalentie van bepaalde symptomen na een whiplash.

Behandeling

Een whiplash wordt op verschillende manieren behandeld. Welke behandeling de arts voorschrijft, is afhankelijk van de ernst van het letsel, de klachten die u heeft en uw medische verleden (bijvoorbeeld eerder letsel in hoofd-halsgebied). Het voert hier te ver om alle vormen van behandeling te bespreken.

Veel mensen met whiplashletsel krijgen een halskraag en/of fysiotherapie voorgeschreven. De halskraag is bedoeld om de nek tijdelijk te ontlasten. Het effect van een nekkraag op termijn is niet duidelijk aangetoond. In sommige gevallen kan dit namelijk juist de klachten in stand houden. Over het nut en gebruik van de halskraag kan uw arts of fysiotherapeut u het beste adviseren. Het dragen van een halskraag mag in ieder geval niet langer dan zes weken duren. Dit omdat het min of meer onbeweeglijk houden van de halsgewrichten kan leiden tot een blijvende bewegingsbeperking.

Wanneer u kort na het ongeval bij de (huis)arts komt, zal deze u mogelijk doorverwijzen om röntgenfoto's te laten maken. Dit gebeurt om ander letsel uit te sluiten. Ook kan deze u voor verdere behandeling verwijzen naar een specialist of fysiotherapeut.

Fysiotherapie

Al meer dan 25 jaar behandelen wij whiplashpatiënten met goed resultaat. Hiervoor zijn speciale cursussen gevolgd.
Wij werken met behandelprotocollen die in samenwerking met het whiplashinstituut PELS en andere organisaties zijn ontwikkeld. De fysiotherapeutische behandeling houdt zich vooral bezig met bewegingstherapie. Ook wordt er gekeken of door het ongeval er geen wervelverplaatsingen zijn ontstaan. Deze worden zo nodig met zeer zachte technieken gecorrigeerd. Hierna worden de spieren van uw schouders, rug en nek sterker gemaakt zodat u weer wat meer kunt. Dit komt doordat u na een whiplashongeval vaak de spieren juist niet gebruikt omdat het pijnlijk is. Hierdoor verslappen de spieren en krijgt u sneller klachten als u de spieren weer een keer moet gebruiken. Door de spieren aan te sterken onder goede begeleiding van de fysiotherapeut kan u dus meer doen zonder dat u klachten krijgt

Algemeen doel van fysiotherapie is de patiënt met gevolgen van whiplash te laten terugkeren naar een volledig (of gewenst) niveau van activiteiten en het voorkómen van chronische klachten. In de eerste drie weken na een whiplash observeert en ondersteunt de fysiotherapeut het natuurlijke beloop van de gevolgen van whiplash. Vanaf drie tot zes weken speelt de fysiotherapeut indien nodig in op de wijze waarop de patiënt omgaat met de klacht. De fysiotherapeut maakt daarbij gebruik van gedragsgeoriënteerde principes, waarin het bewegend functioneren centraal staat. Het te veel aandacht geven aan pijnklachten en het weinig stimuleren van activiteiten kunnen het herstel ongunstig beïnvloeden.

Voor meer uitgebreide informatie verwijzen wij u naar: www.whiplash.nl

Wat is RSI?

Deze lastige en pijnlijke aandoening is goed te behandelen met technieken van de Engelse RSI-specialist prof. J. Greening en met de in Nieuw-Zeeland ontwikkelde triggerpoint-therapie. Aangevuld met een wervelkolombehandeling en medische trainingstherapie geeft deze aanpak zeer goede resultaten! Indien wenselijk kan een video-opname worden gemaakt van uw houding tijdens bijvoorbeeld computerwerk om daarna een optimale werkhouding te bewerkstelligen.

Zoek op internet wat RSI is en je vindt 1001 verschillende beschrijvingen. Bovendien bestaan er nationaal en internationaal nog vele andere termen voor dezelfde groep aandoeningen, zoals Arbeidsgebonden Klachten aan het Bewegingsapparaat of Occupational Overuse Syndrome. RSI lijkt wereldwijd echter de meest gebruikte en bekende term. RSI staat voor Repetitive Strain Injury. RSI op zich is geen ziekte, maar een begrip voor een bepaalde mate van aandoeningen en klachten in het ‘werkgebied van RSI'.

Algemene beschrijving RSI
RSI is een verzamelnaam voor klachten, symptomen en syndromen die voorkomen in bovenrug, nek- en schoudergebied, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers.
De klachten worden doorgaans veroorzaakt door repeterende bewegingen, een langdurige statische houding of een combinatie van beiden. Verder kunnen persoonsgebonden en werkgebonden factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan, verergeren of het in stand houden van RSI. RSI komt in veel beroepsgroepen voor.

Wetenschappelijke omschrijving
In opdracht van de minister van Volksgezondheid en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een commissie van de Gezondheidsraad onderzoek gedaan naar de stand van wetenschap betreffende RSI. In 2000 heeft deze commissie daarvan rapport (download hier) uitgebracht en onder meer een wetenschappelijke definitie van RSI geformuleerd.
Bij een complexe aandoening als RSI past de volgende complexe omschrijving:

RSI is een tot beperkingen of participatieproblemen leidend multifactorieel bepaald klachtensyndroom aan nek, bovenrug, schouder, boven en onderarm, elleboog, pols of hand of een combinatie hiervan gekenmerkt door een verstoring van de balans tussen belasting en belastbaarheid, voorafgegaan door activiteiten met herhaalde bewegingen of een statische houding van een of meer van de genoemde lichaamsdelen als een van de veronderstelde etiologische factoren.

Het klachtenverloop
Het gebruik van de drie fasen (uitleg) om de mate van ernst van de klachten of problematiek aan te duiden is vrij ingeburgerd bij zowel patiënten als behandelaars. Volgens het rapport van de Gezondheidsraad is deze veel gebruikte indeling echter onduidelijk vastgelegd en bestaat er geen duidelijke relatie tussen de verschillende fases en de prognose van de klachten.
Wel onderkent de commissie het bestaan van verschillende gradaties van ernst van de RSI-klachten. Beginnende klachten worden gekenmerkt door de symptomen zonder dat sprake is van participatieproblemen. In een tweede stadium staan participatieproblemen centraal. Ten slotte is er een stadium waarin chronische pijnklachten domineren.
De RSI-vereniging evenals de medische wereld nemen steeds verder afstand van de algemeen gebruikte fase-indeling.
De belangrijkste reden is dat deze tot verkeerde conclusies kan leiden, zowel over de ernst en de aanpak, als over de prognose:

Het is een misvatting dat het klachtenverloop van fase 1 naar 2 en 3 altijd geleidelijk verloopt. Beginnende klachten kunnen zich namelijk ook in heel korte tijd ontwikkelen tot ernstige klachten.
Een andere verkeerde indruk die zou kunnen ontstaan is dat langdurig beginnende klachten minder ernstig zouden zijn dan het hebben van tijdelijke ernstige klachten. Tijdige interventie blijft van groot belang.
Het klachtenverloop kan enorm verschillen per persoon. De genoemde klachten worden in het algemeen wel herkend, maar daaruit blijkt niet precies in welke fase iemand verkeert. Dit mag geen gevolgen hebben voor de aanpak van de klachten.
Tenslotte de belangrijkste misvatting: in het verleden werd aan fase 3 vaak de prognose ‘onherstelbaar’ gekoppeld. Dit vooruitzicht kan leiden tot depressie en berusting. De overgrote meerderheid herkent een -langzame doch zekere- progressie naar herstel.

Diagnostiek: specifieke en aspecifieke RSI
Onder de paraplu van RSI vallen veel diagnoses. Tot de specifieke RSI kunnen we de aantoonbare aandoeningen rekenen zoals tendinitis, epicondylitis, Thoracic Outlet Syndroom (TOS), Carpaal Tunnel Syndroom, Rotator Cuff syndroom, Tension Neck syndroom, en de Quervain syndroom. Aspecifieke RSI is een vorm van RSI waarbij geen specifieke aandoeningen worden gevonden. Het is uiteraard wel van belang dat goed onderzoek naar specifieke én aspecifieke aandoeningen wordt gedaan. Helaas blijft dat in de praktijk nog vaak achterwege. De Gezondheidsraad gaat uit van een verhouding van 87% aspecifieke RSI en 13% specifieke RSI. Bij beter onderzoek naar de aandoeningen zou deze verhouding wel eens heel anders kunnen liggen.
Het RSI-centrum omschrijft RSI als een koepeldiagnose. Vermeld wordt dat veel onderzoeken kunnen bijdragen tot het stellen van de diagnose RSI, zoals een beschrijving van de voorgeschiedenis en klachten, een functieonderzoek en door het uitsluiten van andere aandoeningen. Een duidelijk inzicht in de klachten en de juiste behandeling zijn noodzakelijk, aldus het RSI-centrum.
In februari 1998 zijn, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, richtlijnen opgesteld voor de vaststelling van arbeidsgebonden aandoeningen aan het bewegingsapparaat van de bovenste extremiteit. Met deze richtlijnen kan het verband tussen een ziekte en arbeid worden vastgesteld.
Deze richtlijnen zijn terug te vinden in het Saltsa rapport opgesteld door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten/Coronel Instituut voor Arbeid, Milieu en Gezondheid van het Academisch Medisch Centrum van de Universiteit van Amsterdam.

Werkdefinitie RSI
Hoe is RSI te herkennen? Wat is het klachtenpatroon van RSI? Om de herkenbaarheid van RSI te verbeteren bij de mensen die er last van hebben lanceren Jip Driehuizen & Carien Karsten in hun boek Omgaan met RSI een nieuwe werkdefinitie van het RSI-syndroom.
Deze beschrijving geeft een praktisch en herkenbaar beeld op welke wijze de klachten zich voordoen en vinden wij daarom het vermelden waard. Let wel: ook als je het onderstaande niet volledig herkent, kan er toch sprake zijn van RSI-klachten. Meer informatie over het klachtenverloop.

Volgens Jip Driehuizen & Carien Karsten in "Omgaan met RSI; hoe je voorkomt dat het chronisch wordt" (2002) is er sprake van het RSI-syndroom als:

De klachten langer aanwezig zijn dan zo’n zes weken.
Er sprake is van pijn of onaangename, diffuse gevoelens, dove gevoelens of tintelingen op in ieder geval meer dan een van de volgende locaties: een bepaald plekje tussen de schouderbladen, in de schouderspier, rond het schoudergewricht, rond de elleboog (links, rechts of beiden), in de onderarm (rugzijde, voorzijde of beide), in de pols of in een of meerdere vingers.
De klachten verergeren snel door fijne bewegingen en lang in dezelfde houding zitten. Het meest genoemd zijn: computerwerk en autorijden. Vaak verergert de pijn na de klus.
De klachten worden geprovoceerd bij krachtzetten met de handen (wringen, tillen).
Klachten kunnen zich manifesteren in gespannen omstandigheden (bij stress).
Klachten ontstaan vaak tijdens of juist na een periode van toewijding aan een bepaalde taak, drukte en/of stress.
Door rust nemen de klachten af, maar deze komen bij aanvang van de provocerende handelingen direct terug.
Er is soms sprake van onhandigheid: het handschrift is bijvoorbeeld minder mooi of men laat dingen vallen.

Aandachtspunten bij lichamelijk onderzoek
Bij goed lichamelijk onderzoek vindt de hulpverlener (bron: Jip Driehuizen & Carien Karsten in "Omgaan met RSI; hoe je voorkomt dat het chronisch wordt" 2002):

Een hoge spanning van de nek-/schouderspieren en vaak ook van de onderarmspieren.
Pijnlijke punten bij het aanraken tussen de schouderbladen, op de schouderspier, rond de schouder en op de rugzijde van de onderarm.
Vaak een stram verlopende polsbeweging.
Heel vaak een verminderd elastisch gewrichtskapsel van het schoudergewricht.
Een prikkelbare grote zenuwstreng in de arm bij rek.
Minder goede doorbloeding van de arm bij heffen van die arm.
Soms een verminderd vermogen tot het uitvoeren van (heel) fijne motorische bewegingen.

Viscerale therapie bestaat uit gerichte manuele technieken, die het herstel van een normale, gezonde beweeglijkheid van het bindweefsel rondom de inwendige organen ondersteunen. Deze op de fasciën gerichte mobilisaties kunnen tot aanpassing en verbetering van de structuur en functie van de inwendige organen en orgaansystemen leiden en helpen zo het lichaam zijn natuurlijke gezondheid te behouden.

Beweging van organen

In de jaren 70 ontdekte de Franse osteopaat Jean-Pierre Barral dat er bij een optimale gezondheid een voortdurende beweging bestaat tussen de fascie van de inwendige organen en zijn omgeving. Tijdens activiteiten zoals wandelen en bukken, moeten de fasciën rondom de inwendige organen ten opzichte van elkaar en hun omgeving (het musculoskeletaal systeem) kunnen bewegen en glijden. Deze relatie blijft stabiel, ondanks het feit dat het lichaam een eindeloze variatie aan bewegingen doormaakt. Echter, als een orgaan niet optimaal kan bewegen -  ten gevolge van infecties, ontstekingen, verklevingen, abnormale spanning of verplaatsing - dan zal het andere organen en lichaamsstructuren ongunstig beïnvloeden. Deze disbalans zal in eerste instantie restricties en chronische irritatie in het musculoskeletale systeem creëren. Op langere termijn kunnen er ook klachten ontstaan van de organen zelf, zoals obstipatie, maagzuur, et cetera.

Ontspanningstherapie in fysiotherapie praktijk Letzer en Doesema

De ontspanningstherapie richt zich op het behandelen van een verhoogde spanningstoestand, die zich manifesteert in een plaatselijk of algeheel verhoogde spierspanning.
Dit kan leiden tot spierspanningklachten die zich regelmatig herhalen op diverse plaatsen in het lichaam, zoals nekgebied, hoofdgebied en lage rug gebied.

Herkennen en onderkennen van een verhoogde spierspanning draagt er mede toe bij, dat het spanningsniveau zich weer kan normaliseren.
Ontspanningstherapie is een vorm van oefentherapie, die voor een groot gedeelte na instructie en training in de praktijk, in het dagelijks leven kan worden toegepast.

Binnen de ontspanningstherapie wordt gebruik gemaakt van:
- aanleren van bewuste spierontspanningstechnieken.
- ademhaling als middel om tot ontspanning te komen.
- autogene training.

De ontspanningstherapie kan ondersteund worden door massagetherapie om een plaatselijk verhoogde spierspanning te doen afnemen.

Adem- en ontspanningstherapie, Methode van Dixhoorn
Ademen, gelukkig heeft het lijf dit goed geregeld en gaat het over het algemeen vanzelf. Of het altijd zo is? Nee. En daar zijn verschillende oorzaken voor. Het meest voor de hand liggend zijn problemen met de longen. Maar het overgrote deel van ‘ademproblemen’ of liever gezegd een disfunctionele ademvoering is het gevolg van spanning. Adem- en ontspanningstherapie (AOT) kan dan helpen.
Eigenlijk maakt het niet uit of je een burn-out hebt, angst- en paniekaanvallen of herstellend bent van een hartinfarct, beroerte, kanker of chronische longproblemen. Geest en lijf werken samen. Het maakt ook niet uit wat er het eerst was: de mentale spanning of het fysieke component. Uiteindelijk lijdt het tot algehele overspanning. Alles wat je doet gaat met te veel spanning gepaard: ademen, bewegen of praten.
Adem- en ontspanningstherapie is niet alleen voor mensen die merken dat ze ‘verkeerd’ of disfunctioneel ademen. Overspanning speelt een grote rol bij hoofdpijn, vermoeidheid, slaapproblemen, continue gespannenheid, angsten, maar ook problemen bij houding, adem, stem en beweging.
AOT maakt gebruik van oefeningen, manuele technieken en feedback door middel van gesprekken en evaluatiemethoden. Dat leidt uiteindelijk tot een beter inzicht in jezelf, de controle over de spanningen en een betere kwaliteit van het leven. Gemiddeld zijn 6 sessies voldoende om zelf verder te kunnen.
AOT is een methode die gedegen wetenschappelijk onderbouwd is. Sessies worden (gedeeltelijk) vergoedt door de meeste zorgverzekeraars.
De sessies duren een uur en kosten 70,- euro.

Fysiotherapie praktijk Letzer en Doesema is gecontracteerd met bijna alle zorgverzekeraars, w.o. Agis, Achmea, Uvit ( VGZ-UNIVE), CZ-groep. Hierin zijn tariefsafspraken opgenomen. Dit betekent dat de kosten voor fysiotherapie worden vergoed en rechtstreeks bij uw zorgverzekeraar worden ingediend.